همشهری آنلاین، شقایق عرفی نژاد: زنجانپور از دهه چهل که بازی در تئاتر را شروع کرد، تا امروز در نمایش ها، فیلم ها و سریال های بسیاری حضور داشته است و اکتینگ که این روزها در تماشاخانه ایرانشهر در حال اجراست، جدیدترین کار اوست که آن را کارگردانی کرده و در آن بازی هم می کند. نمایش در باره یک استاد بازیگری است که در زندان با یک خلافکار هم سلولی می شود و به او بازیگری یاد می دهد و زنجانپور در هشتاد سالگی اش در این نمایش همچنان با قدرت و سرپاست و یک ساعت و نیم با انرژی همیشگی اش بازی می کند.اکبر زنجانپور بخشی از خاطرات تصویری جمعی ماست. او از بازیگران قدیمی است که چهره و صدایش آشنای تماشاگر است. هرچند در چند سال گذشته به دلایل مختلف کمتر در فیلم و سریالی حضور داشته، امادر دهه هفتاد در سریال‌هایی بازی کرد که برای بینندگان آن روزها جذاب بودند و همچنان هم به یاد مانده‌اند.
از «چوب زیر بغل» تا «ملاقات با بانوی سالخورده»
زنجانپور البته بازیگری را با سینما و تلویزیون شروع نکرد. او دانش‌آموخته بازیگری از دانشکده هنرهای زیباست و بازیگری را اصلا با تئاتر تجربه کرده است. او از سال ۱۳۴۵ و از همان دوران دانشجویی با کارگردانان مطرحی روی صحنه رفت.اولین تجربه بازیگری‌اش در سال ۴۵ و در نمایش «چوب زیر بغل» از بهمن فرسی اتفاق افتاد که در دانشکده هنرهای زیبا روی صحنه رفت و سه سال بعد هم باز در نمایش دیگری از فرسی با نام «صدای شکستن» بازی کرد. در همان سال حمید سمندریان پیشنهاد بازی در نمایش «نگاهی از پل» نوشته آرتور میلر را به او می‌دهد که در همان دانشکده هنرهای زیبا روی صحنه می‌رود. مدتی بعد باز تجربه همکاری با سمندریان تکرار می‌شود و این بار در نمایش ملاقات بانوی سالخورده. آنچه سمندریان بعد از بازی او در این تئاتر گفته خواندنی است: « «زنجانپور بسیار قابل قبول و باورپذیر بازی کرد. هرچند که آلفرد ایل از سن او دور بود ولی او نقش را به خوبی درک کرد. من استعداد زنجان پور را در کلاس‌های دانشگاه شناختم. زمانی که شاگرد من بود، او را در اجراهای دانشگاهی دیده بودم و هیجان‌ها و انرژی‌های او را می‌شناختم. همان طور که در «نگاهی از پل» قدرت و انرژی خود را به نمایش گذاشت، در «ملاقات بانوی سالخورده» نیز به درونیات و عمق آلفرد ایل پی برد. دو نقش متفاوت و با بازی فراموش‌نشدنی زنجانپور. من برای رسیدن او به آلفرد ایل هیچ گونه درگیری نداشتم. زنجانپور به شدت خودش را متمرکز کرده بود تا به نقش برسد و آن طوری که من می‌خواهم بازی کند. او هم در بیرون و هم در درون به نقش رسید و خودش را هماهنگ کرد و به روح لحظه به لحظه نقش مسلط شد.». او همکاری ادامه‌داری هم با جعفر والی در تالار سنگلج داشت. ضمن این که در تمام این سال‌ها کارگردانی تئاتر را هم دنبال کرده است.
از بیتا تا معکوس
زنجانپور بعد از چندین سال فعالیت در تئاتر با معرفی مهین شهابی در سال ۱۳۴۹ در فیلم «بیتا» جلوی دوربین رفت و بعد از آن و در سال ۵۴ سریال «آتش بدون دود» را برای تلویزیون بازی کرد. پس از آن هم با کارگردانانی مثل محمدرضا اصلانی در شطرنج باد، سیروس الوند در ریشه در خون و محمدعلی نجفی در گزارش یک قتل کار کرد. آخرین کار او در سینما هم به سال ۹۳ در پل خواب با کارگردانی اکتای براهنی و معکوس اولین تجربه کارگردانی پولاد کیمیایی در سال ۹۶ برمی‌گردد.
سریال‌هایی که خاطره شدند
در طول دوران بازیگری، زنجانپور سریال‌های متعددی بازی کرد که بعضی از آنها حالا بخشی از نوستالژی مخاطبان آن روزهاست. سریال‌های عطر گل یاس و آوای فاخته از جمله این سریال‌هاست که در اوایل دهه هفتاد هر دو به کارگردانی بهمن زرین‌پور ساخته و پخش شدند و در زمان پخش تماشاگران زیادی داشتند.او در سال‌های اخیر هم در دو سریال حضور داشته است. یکی جزیره کار سیروس مقدم که سال ۱۴۰۰ پخش شد و همینطور دیگران به کارگردانی ابراهیم شیبانی در سال ۱۴۰۱.
زنجانپور و دوبله
در کنار تمام این فعالیت‌ها زنجانپور در حوزه دیگری هم کار کرده که شاید کمتر از آن صحبت شده باشد. در دهه پنجاه هنرمندان دوبله در اعتراض به پایین بودن دستمزدشان دست به اعتصاب زدند و بسیاری از گویندگان به همین دلیل دست از کار کشیدند. مشخص نیست این اعتصاب موفقیت‌آمیز بوده و دستمزد صداپیشگان بالا رفته یا نه. اما در جریان آن یک اتفاق جالب رخ داد. به جای گویندگانی که کار نمی‌کردند، تعدادی از بازیگران سینما وارد دوبله شدند و این کار را انجام دادند که البته به دلخوری صنف گویندگان هم انجامید. اکبر زنجانپور یکی از بازیگرانی بود که در کنار خسرو شکیبایی و بهروز به نژاد به این کار مشغول شد. زنجانپور گویندگی را با نقشی و در فیلمی تجربه کرد که کمتر ایرانی است که آن را ندیده باشد. فیلم هندی شعله که سال‌ها در ایران نمایش داده شد و در سال‌های دهه شصت از فیلم‌های محبوب تماشاگران ایرانی بود، شخصیت منفی و پلیدی به اسم جبار سینگ دارد و صدایی که روی این شخصیت می‌شنوید صدای اکبر زنجانپور است. خود او در باره دوبله این فیلم گفته است: «چنگیز جلیلوند از من برای دوبله نقش جبار سینگ در فیلم «شعله» دعوت به‌کار کرد. سعی کردم صدایم شبیه امجد خان بازیگر نقش جبارسینگ باشد.»
نظر شما